İdrarda maya mantarları ve kandidüri

Alkalen fosfataz (ALP) karaciğer, sindirim sistemi, kemikler ve böbreklerde bulunan enzimdir. Kadınlarda gebelik döneminde plasentada da bulunur. Kandaki alkalen fosfataz aktivitesi bu bölgelerden salınan enzimlerin bileşiminden oluşur. ALP testi kan dolaşımında bulunan ALP seviyesini tespit eder.

ALP karaciğer veya kemik hastalıkları olduğu düşünülen kişilerde istenen bir testtir. Karaciğerin normal işlev görüp görmediğini belirlemek için de istenebilen ALP testi karaciğer fonksiyon testleri adı verilen tahlil grubunun bir üyesidir. Genellikle AST, total protein, bilirubin testleri ile beraber istenir. Gelişme çağındaki çocuklarda ALP düzeyi yetişkinlere göre oldukça yüksektir.  

ALP testi için gerekli örnek nedir?

ALP testi için genellikle 10-12 saatlik açlık sonrası alınan kan örneği gereklidir. Bu süre içinde su içilebilir. Kan alımı için çoğunlukla koldaki bir toplardamar seçilse de el üzerinde bulunan damarlar da kan alımı için kullanılabilir. ALP testi için uygun bir tüpe bir miktar kan örneği alınır. Bu kan örneğinden elde edilen serum kullanılarak ALP ölçümü yapılır.

ALP test sonuçları nasıl değerlendirilir?

Aşağıda belirtilen değerler testin yapıldığı laboratuvara, kullanılan cihazlara ve metoda göre değişiklik gösterebilir. Test sonuçları değerlendirilirken testin yapıldığı laboratuvarın verdiği referans aralıkları kullanmak gerekir.  

ALP test sonucunun birimi çoğunlukla ünite/litre (U/L) olarak verilir. Aşağıdaki düzeyler Mayo Medical Laboratories web sayfasından alınmıştır.

Erkeklerde

• 0-14 günlük: 83-248 U/L
• 15 gün-1 yaş arası: 122-469 U/L
• 1-10 yaş arası: 142-335 U/L
• 10-13 yaş arası: 129-417 U/L
• 13-15 yaş arası: 116-468 U/L
• 15-17 yaş arası: 82-331 U/L
• 17-19 yaş arası: 55-149 U/L
• 19 yaş üzeri: 40-129 U/L arası normaldir

Kadınlarda

• 0-14 günlük: 83-248 U/L
• 15 gün-1 yaş arası: 122-469 U/L
• 1-10 yaş arası: 142-335 U/L
• 10-13 yaş arası: 129-417 U/L
• 13-15 yaş arası: 57-254 U/L
• 15-17 yaş arası: 50-117 U/L
• 17 yaş üzeri: 35-104 U/L arası normaldir

Yüksek ALP seviyelerinin kökeni genellikle karaciğer veya kemiktir. Karaciğer kaynaklı ALP yüksekliklerinde en sık rastlanan hastalık safra kanalları tıkanıklığıdır. Ayrıca aşağıdaki hastalıklarda da ALP yükselir:

Paget hastalığı

Hiperparatiroidizm

Rikets

Osteomalasi

Kemik kırıkları
Kemik tümörleri

Kanserler
Hodgkin hastalığı
Kalp yetmezliği
Ülseratif kolit

Özellikle kemik büyümesinin olduğu gelişme çağındaki çocuklarda ALP seviyeleri yüksektir. Bu sebeple o yaşlardaki çocukların ve gençlerin sonuçlarını değerlendirirken yetişkin referans aralıkları kullanılmamalı, çocuğun yaşına uygun normal değer aralıklarına göre değerlendirme yapılmalıdır.
Hamilelerde özellikle son 3 ayda ALP seviyesi 2-3 kat kadar yüksek olabilir.